دیگری و معنا :: سیم و زر (سهم من)

5شنبه 19 فروردین 95: دکتر علی‌زمانی(15)

به نام خدا

اولین برنامه سیم و زر پس از مجموعه ویژه نوروز 95، همزمان با پانزدهمین حضور دکتر امیرعباس علی‌زمانی، طبق روال برنامه، پنج‌شنبه 19 فروردین، ساعت 10 شب و بصورت زنده به روی آنتن رفت. موضوع مورد بحث در این برنامه را می‌توان «دیگری و معنا» نامید؛ بحثی که در آن به موضوع "وجود دیگری" و تاثیر حضور او، (تأثیر مثبت و یا منفی این "دیگران"‌) در معنادار شدن، یا بی‌معنا شدن زندگی‌ اشاره شد. (فایل صوتی کامل این جلسه را در اینجا دریافت کنید.)

دکتر علی‌زمانی

من در برداشت شخصی‌ام از این برنامه، اول اینکه «دیگری» را، هرچیز (هر انسان، یا هر جز دیگر از طبیعت) غیر از خود تعریف می‌‌کنم. و بعد این دیگران را به دو دسته‌ی «دیگریِ در برابر خود» و «دیگریِ در کنار خود» تفکیک می‌کنم و در دسته‌ی اول هرچیز را قرار می‌‌دهم که در مقابل من و خواسته‌هایم قرار دارد و خواسته‌های او با خواسته‌های من در تقابل و تناقض است. و همچنین دسته‌ی دوم را دیگرانی می‌دانم که البته طبق تعریف «دیگری»، غیر از من هستند، اما خواسته‌ها و کمال آنها در تقابل و تعارض با خواسته‌های من نیست.و اینطور نتیجه‌گیری می‌کنم که دیگرانی که در دسته‌ی دوم هستند به‌علاوه‌ی خود من(جمع خود‌ها)، از آنجایی که تشکیل یک "کل واحد" (در واقع یک خودِ بزرگ) می‌دهند، معنابخش وجود من و خودشان خواهند بود. چرا که برطبق بحث‌های قبلی، دانستیم که در اندیشه‌ی کل‌نگر، نتیجه نهایی سیستم (خود بزرگ)، موجب معنابخشی به عملکرد هر جز از سیستم (خود‌‌های کوچک) خواهد بود.

اگر وجود خود را به خشت تشبیه کنیم، و خشت وجود خود را در کوره‌ی معرفت به آجر تبدیل نماییم، و هر آجر دیگر موجود در جهان را یک «خود» دیگر بدانیم، چنانچه تعداد قابل توجهی از این‌ آجرها، به یک هدف واحد، و یک کمال مطلوب، و با هدایت یک دست خلیل، در کنار هم بنشینند، قطعاً یک «ساختمان» یکپارچه شکل خواهد گرفت و نه یک «چند میلیون آجر». و بسته به اینکه کمال مطلوب و خلیل موعود چه باشند، ممکن است به کاخ فرعون، یا عمارت سیمرغ بدل شود. و اینجاست که باید بپرسیم، اکنون آیا این آجرها، و این سی‌مرغ‌ها، همان سیمرغ نیستند؟ و این «خود بزرگ» (اگر در راه خدایی شدن بوده) اکنون همان خدای بزرگ نیست؟ و آیا این معنای همان آیه نیست که تو می‌دانی و من می‌خوانم‌: «و اعتصموا بحبل اللّه جمیعا و لا تفرّقوا».

ای روز برآ که ذره‌ها رقص کنند

آنکس که از او چرخ و هوا رقص کنند

جان‌ها ز خوشی بی سر و پا رقص کنند

در گوش تو گویم که کجا رقص کنند

****

هر ذره که در هوا و در هامون است

نیکو نگرش، که همچو ما مفتون است

هر ذره اگر خوش است، اگر محزون است

سرگشته خورشید خوش بی‌چون است

^{(در اینجا با صدای سالار عقیلی بشنوید)}

و در پایان به نظر من نتیجه‌ی افزوده‌ی این بحث، همان باشد که "Carl Sagan" ستاره‌شناس معروف و محبوب گفت، بیایید با هم مهربانانه‌تر برخورد کنیم :) کلیپ کوتاه و بسیار زیبایی که در آن Carl Sagan قسمتی از کتاب Pale Blue Dot را با صدای خود می‌خواند در زیر با زیرنویس فارسی ببینید و یا دریافت کنید. (پیشنهاد می‌کنم حتماً آن را ببینید.)